Негізгі бағыттары

Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының жанындағы Құқық қорғау органдары академиясы (бұдан әрі – Академия) Қазақстан Республикасы Президентінің 2015 жылғы 4 мамырдағы №15 Жарлығы бойынша құрылған және ерекше мәртебесі бар білім беру ұйымы болып табылады. Бұл оқу бағдарламаларының мазмұнын және білім беру қызметін ұйымдастыруды дербес анықтауға құқық береді.

Бүгінде Академия қалыптасу кезеңінен өтті, айтарлықтай жұмыс атқарылды.

«Құқық қорғау қызметі» және «Құқықтану» мамандықтары бойынша жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламалары (магистратура және докторантура) бойынша білім беру қызметін жүзеге асыру құқығына лицензиялар алынды.

Қызметтің тиімділігін қамтамасыз ету мақсатында консультативтік-кеңесші, алқалық басқару органдары (Ғылыми, Оқу-әдістемелік, Диссертациялық, Ғылыми-әдістемелік кеңестер) құрылды.

2017 жылы Академия ғылыми-техникалық қызмет субъектісі ретінде Білім және ғылым министрлігінің аккредиттеуінен, 2018 жылы ұсынылатын білім сапасы бөлігінде Тәуелсіз институционалдық аккредиттеуден өтті.

Сондай-ақ 2018 жылы салықтық (қаржылық) тергеу органдары үшін кадрлардың біліктілігін арттыру және қайта даярлау бойынша ТМД-ға қатысушы мемлекеттердің базалық ұйымы мәртебесі алынды.

Академия ұжымын тәжірибелі педагог қызметкерлер қалыптастырды, олардың үштен бірінен астамының ғылыми атақтары мен дәрежелері бар.

Сонымен қатар академиялық әлеует құқық қорғау органдарының орталық және облыстық аппараттарында мол жұмыс тәжірибесі бар практиктермен күшейтілді.

Академияға 4 негізгі міндет жүктелген:

БІРІНШІ. Құқық қорғау органдары қызметкерлерінің кәсіби деңгейін арттыру.

Біліктілікті арттыру курстарының тақырыбы құқық қорғау органдарының қажеттіліктерін ескере отырып анықталады.

2015 жылдан бастап Академия қабырғасында құқық қорғау органдарының 8000-нан астам қызметкері біліктілігін арттырудан және қайта даярлаудан өтті. 2019 жылдан бастап қашықтықтан оқыту процесі басталды. Осы жүйені пайдалана отырып прокуратураның 800-ге жуық қызметкері оқытылды.

Біліктілікті арттыру курстарынан жаңадан келген қызметкерлер де, құқық қорғау блогының тәжірибелі өкілдері де өтеді.

Мысалы, болашақ басшылар үшін Президенттік кадр резервінде тұрған адамдардың біліктілігін арттыру курстары ұйымдастырылады.

2016 жылдан бастап «Президенттік курстан» прокуратура, ішкі істер органдары, сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет және экономикалық тергеу қызметінің 94 басшысы өтті, олардың 23-і жоғары лауазымдарға тағайындалды.

ЕКІНШІ. Құқық қорғау қызметі саласында ведомствоаралық ғылыми зерттеулерді үйлестіруді және жүргізуді.

Ғылыми қызметі жағынан бүгінде Академия құқық қорғау органдарының бірыңғай ғылыми-зерттеу саясатының, іргелі және қолданбалы ведомствоаралық ғылыми зерттеулерді жүргізудің үйлестірушісі қызметін атқарады.

Ғылыми зерттеулердің тиімділігін қамтамасыз ету мақсатында Ғылыми-әдістемелік кеңес құрылды. Оның құрамына барлық құқық қорғау органдарының өкілдері, Парламент депутаттары мен көрнекті қоғам қайраткерлері кіреді. Кеңес құқық қорғау органдарының құқық қолдану тәжірибесінің өзекті мәселелері бойынша келіп түскен ұсыныстары негізінде жыл сайын ведомствоаралық ғылыми зерттеулердің перспективалық бағыттарын айқындайды.

Бүгінгі таңда Академия 145 ғылыми зерттеу жүргізді. Ғылыми зерттеулердің нәтижелері кең ақпараттық платформаларда талқыланады, практикалық іс-шараларға және оқу процесіне енгізіледі, норма шығаруда қолданылады.

Олардың нәтижелері бойынша 15-тен астам халықаралық ғылыми іс-шаралар ұйымдастырылып, 347 ғылыми мақала жарияланды, 80 ғылыми еңбек жарық көрді.

ҮШІНШІ. Жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламаларын іске асыру.

Бес жыл ішінде Академияда «Құқықтану» және «Құқық қорғау қызметі» мамандықтары бойынша құқық қорғау органдарының 176 қызметкері (153 – магистратура, 23 – докторантура бағдарламалары бойынша) оқуды аяқтады.

Магистрлік және докторлық диссертациялардың тақырыптары практиканың өзекті сұраныстары мен құқық қорғау органдарының ұсыныстарын ескере отырып қалыптастырылады. Сонымен қатар ғылыми жұмыстардың жоғары әлеуметтік бағыты байқалады.

Докторанттардың зерттеулері негізінде Білім және ғылым министрлігі және «Nazarbayev University» бірлесіп «Сотқа дейінгі тергеу бойынша аналитикалық бағдарлама», «Педофилияның алдын алу» сияқты жобалармен жұмыс жүргізілуде. «Әлеуметтік жобалар мектебі» бағдарламасы аясында «Үйдегі баланың қауіпсіздігі» атты маңызды әлеуметтік зерттеу жүргізілді. Оның басты мақсаты – ата-анасы болмаған кезде үйдегі балалардың мінез-құлқын зерттеу, ересектерге балаларды ықтимал қауіпті жағдайларға дайындауға көмектесу. Балалардың құқықтарын қорғау комитетімен бірлесіп, екі әлеуметтік эксперименттің қорытындысы бойынша халық үшін балаларды ұрлаудың алдын алу бойынша роликтер мен жадынамалар әзірленді және жарияланды.

Төртіншіден, 2020 жылдан бастап Академияға құқық қорғау органдарына алғаш рет қызметке тұрған адамдарды бастапқы кәсіби даярлау функциясы жүктелген.

Бұл прокуратура органдары, сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет және экономикалық тергеу қызметі үшін жас мамандардың қызметке тұруының міндетті шарты болып табылады.

Оқытудың мақсаты – жаңа бастаған маманға қызметтік өсудің бастапқы кезеңінде барлығына қажетті негізгі білімді толықтыруға және жетілдіруге, кәсіби бейімделуден өтуге, тиімді жұмыс істеу үшін маңызды практикалық дағдыларды алуға көмектесу.

Тыңдаушылар жыл бойы Академияда практикаға бағдарланған тереңдетілген оқытудан және тиісті құқық қорғау органдарында салалық тағылымдамадан өтетін болады.

Қорытынды кезең – мемлекеттік емтихан тапсыру. Оқуды сәтті аяқтау үміткерлерге қызметке тағайындалуға кепілдік береді.

Халықаралық ынтымақтастық саласында Академия Израиль, Германия, АҚШ, Түркия, Франция және Қазақстандағы бірқатар басқа елдердің дипломатиялық өкілдіктерімен тығыз өзара іс-қимыл орнатты.

Олармен бірге Академия қысқа мерзім ішінде Қазақстанда және шетелде жүзден астам халықаралық іс-шаралар ұйымдастырылды және өткізілді. Тек соңғы үш жылдың ішінде құқық қорғау органдарының 250 қызметкері түрлі ғылыми-білім беру және шетелдік алаңдарға қатысуы ұйымдастырылды.

Біздің қызметкерлер Австрия, Венгрия, Германия, Италия, Қытай, Франция, АҚШ және Жапонияда өткізілетін іс-шараларға қатысты. Академия Ресейдің жетекші жоғары оқу орындарымен өзара іс-қимыл жасаған кезде жыл сайын Ресей Федерациясында 20-дан астам қызметкеріміз біліктілігін арттырады және тәжірибе алмасады.

Тыңдаушылар мен сарапшылармен өзара алмасу жүзеге асырылатын Ресей, Өзбекстан, Украина және басқа елдердің жетекші ғылыми-білім беру мекемелерімен өзара іс-қимылдың жоғары деңгейіне қол жеткізілді. Бүгінгі таңда шетелдік мекемелермен ынтымақтастық туралы 17 меморандум жасалды.

Сондай-ақ БҰҰ ЕҚБ, ЕҚЫҰ, ЕО, Орталық Азия өңірлік ақпараттық үйлестіру орталығы (ОАӨАҮО), Түрік ынтымақтастық және Үйлестіру агенттігі (ТИКА), Ф.Эбберт, К.Аденауэр атындағы неміс қорлары және IRZ сияқты маңызды серіктестерді атап өткен жөн, олармен бірлесіп жыл сайын белгілі ғалымдар мен сарапшылардың қатысуымен 30-ға жуық халықаралық іс-шара өткізіледі.

Академия IT-технологияларды белсенді енгізуде. Бүгінгі таңда ғылыми-білім беру қызметінде цифрлық сервистерді дамытуға бағытталған бірқатар маңызды жобалар іске асырылды.

Атап айтқанда, «Е-Академия» білім беру порталы оқу процесін басқаруды автоматтандыруға мүмкіндік береді және тыңдаушылармен кері онлайн байланысты қамтамасыз етеді. Порталмен қашықтықтан оқыту жүйесі біріктірілген. Осының арқасында қызметкерлер өздеріне ыңғайлы уақытта жұмыстан қол үзбей өз біліктілігін арттыра алады.

Тергеу және прокурорлық жұмыстар үшін тыңдаушыларға оқиға орнын тексеру дағдыларын меңгеруге көмектесетін «Сотқа дейінгі тергеу» виртуалды бағдарламасы жақсы демеу болды. Сондай-ақ біздің қызметкерлер әзірлеген виртуалды криминалистикалық зертхана бар.

Ғылыми жетістіктермен алмасу шеңберінде ведомствоаралық ғылыми-ақпараттық жүйе, электрондық кітапхана және репозиторий құрылды, соның арқасында Академияның ғылыми жетістіктеріне, электрондық каталогтарға, ғалымдарымыздың жұмыстарына және кітапхана ресурстарына ашық қол жетімділік бар.

Университет қызметінің маңызды бағыты баспа қызметі болып табылады. Академияның өзінің мерзімді басылымдары бар. Соңғы жылдары журналдар сапалы түрде өзгерді – тұжырымдама жетілді, редакциялық алқа құрамы жаңартылды.

«Құқық қорғау органдары академиясының Жаршысы» ғылыми журналы 2019 жылы ғылыми қызмет нәтижелерін жариялау үшін ұсынылатын басылымдар Тізбесіне, ал 2020 жылы Қазақстандық дәйексөз базасына (ҚазДБ) және Ресейлік ғылыми дәйексөз индексіне (РҒДИ) енгізілген.

Оның беттерінде Академияның және құқық қорғау органдарының, басқа да ғылыми мекемелердің қызметкерлері жүргізетін құқық қорғау қызметі, құқық және ғылым саласындағы іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулердің нәтижелері жарияланады. Мамандардың білікті пікірлері ғылыми ақпараттың маңызды көзі болып табылады.

Сондықтан жарияланымдар тек мамандардан ғана емес, сонымен бірге кең заңды қоғамнан да жауап табады.

Бүгінде отандық және шетелдік авторлардың (Германия, Ресей, Украина, Беларусь, Өзбекстан, Қырғызстан, Испания және т.б.) 248 ғылыми мақалалары жарияланған 18 нөмір жарық көрді.

Академия қамқорлығымен прокурорлық қоғамдастықтың баспа басылымы – «Заң және заман» журналы да шығады. Оның беттерінде ғалымдар мен практиктер құқық қорғау органдары қызметінің, заң ғылымы мен практикасын дамытудың кең ауқымы бойынша кәсіби диалог жүргізеді.

Мерзімді басылымдардан басқа біздің ЖОО қызметкерлерінің күшімен әртүрлі өзекті бағыттар бойынша (монографиялар, оқу құралдары, әдістемелік ұсынымдар, оқулықтар, заңдарға түсініктемелер және т.б.) 100-ден астам ғылыми жұмыс дайындалды және жарық көрді.